Kategori: Makaleler

Giriş Arkadaşlar, denizlerin çağrısını duymuş bir maceraperestin heyecanıyla size “Liman Cüzdanı nasıl alınır?” sorusunun kapılarını aralamak istiyorum. Deniz, limanlar, gemiler… Ve sen, bu büyük hikâyenin bir küçük parçası olmayı düşünüyorsun. İşte tam da bu ruh haliyle, köklerinden başlayıp günümüze uzanan, geleceğe bakabilen bir yolculuğa çıkıyoruz. Denizcilik dünyasına ilk adımın olan liman cüzdanının ne olduğunu derinden anlamak, sadece bir belgeyi edinmekten çok daha fazlası demek. Hazırsan, dümene geçelim. — 1. Kökeni – “Liman Cüzdanı” neymiş, nereden gelmiş? “Liman cüzdanı” terimi kulağa biraz garip gelebilir; ama aslında derin bir anlam taşıyor. Sözlüklerde bu belge şu şekilde tanımlanmış: gemi adamlarının özel kimlik belgesi yerine…

Dünyada Kaç Tane Lisan Var? Merhaba sevgili dil ve kültür meraklıları—evet, birlikte bir yolculuğa çıkıyoruz. Belki kahvemizi almışız, sohbet havasındayız, “Dünyada kaç tane lisan var acaba?” diye sormak geliyor ama gelin soruyu bir adım öteye taşıyalım: Bu sayı ne anlama geliyor, arkasında ne var, gelecek bizi nereye götürüyor? — Kökeninden Başlayarak: Dillerin Doğuşu ve Evrimi İnsanlığın dil serüveni oldukça eski ve karmaşık. İnsanın konuşma yetisini geliştirmesiyle başlayan süreçte, coğrafya, göçler, toplumsal yapılar, ticaret yolları ve işgal/göç olguları dillerin çeşitlenmesini sağladı. İzole topluluklar farklı ses sistemleri geliştirdiler; zamanla birbirinden ayrılan topluluklarda farklı “lisân”lar ortaya çıktı. Bu anlamda “bir dil” ile “bir lehçe” ya da…

Osmanlı’da Levazım Ne Demek? Osmanlı İmparatorluğu’nun büyüklüğü ve karmaşası içinde, her şeyin düzgün bir şekilde işlemesi için birçok farklı birim ve görev vardı. Bu görevlerden biri de, Osmanlı yönetimi için oldukça kritik olan “levazım”dır. Peki, Osmanlı’da levazım ne demekti? Bu kavramın ne anlama geldiğini anlamak, hem tarihsel bir perspektif kazandırmak hem de toplumsal yapıyı daha iyi kavrayabilmek açısından önemli. Bugün, levazımın ne olduğunu ve Osmanlı’daki rolünü, farklı bakış açılarıyla ele alacağım. Her şeyden önce, levazım kelimesi, Osmanlı döneminde, özellikle devletin farklı kurumlarında kullanılan tüm gereçlerin, malzemelerin ve eşyaların teminiyle ilgili bir terim olarak karşımıza çıkar. Bir anlamda, devletin işlerliğini sürdürebilmesi…

Z Kuşağı Kaç Yıl? Tarihsel Süreçler ve Toplumsal Dönüşüm Üzerinden Bir Değerlendirme Bir tarihçi olarak geçmişi anlamaya çalışırken, bazen şunu fark ederim: Geçmiş ile bugün arasındaki bağlar, görünenden çok daha derindir. Her dönemin kendine özgü dinamikleri, o zamanın toplumlarını şekillendirirken, geleceğe dair ipuçlarını da barındırır. Bugün, Z Kuşağı adı verilen bir kuşağı konuşuyoruz. Ancak bu kuşağın ne zaman başladığını ve toplumsal yapıyı nasıl dönüştürdüğünü anlamadan, onun ne ifade ettiğini tam olarak kavrayamayız. Z Kuşağı, sadece bir nesil değil, aynı zamanda tarihin önemli kırılma noktalarından birinin ürünüdür. O halde, Z Kuşağı’nın yıllarını anlamak, geçmişe dönüp bakmakla başlar. Z Kuşağı Nedir ve…

Işınlanma Analizi Nedir? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimini Anlamak Toplumsal Yapıları Anlamaya Çalışan Bir Araştırmacının Bakışı Toplumları ve bireylerin bu toplumlarla olan etkileşimlerini anlamak, insanın en temel ihtiyaçlarından biri olmuştur. İnsanların neden ve nasıl belirli normlara, değerlere ve davranış biçimlerine bağlı olduklarını anlamak, sosyolojinin en derin meselelerinden birini oluşturur. Bu bağlamda, toplumsal yapıların, normların, cinsiyet rollerinin ve kültürel pratiklerin insanların davranışlarını nasıl şekillendirdiği üzerine düşünmek büyük bir anlam taşır. “Işınlanma analizi” gibi bir kavram, aslında toplumdaki mikro ve makro düzeydeki etkileşimlerin, bireylerin kimliklerinin ve rollerinin nasıl hızla yer değiştirdiğini gösteren bir araştırma aracı olabilir. Peki, ışınlanma analizi nedir ve toplumsal…

Lavuk Hangi Dilden? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Bir kelimenin kökeni, yalnızca dilin evrimine dair bir ipucu sunmaz; aynı zamanda toplumsal yapıyı ve kültürel normları da yansıtır. “Lavuk” kelimesi, genellikle küçümseyici bir ifade olarak kullanılsa da, anlamındaki derinlik, tarihsel ve kültürel bağlamda daha geniş bir toplumsal resme işaret eder. Peki, bu kelimeyi kullanırken kimlere seslendiğimizi, neyi eleştirdiğimizi ve toplumsal cinsiyet gibi dinamiklerin bu kelimenin arkasındaki anlamla nasıl ilişkilendiğini hiç düşündük mü? Lavuk: İroni ve Aşağılama Lavuk, Türkçe’de genellikle erkeklere yönelik küçümseyici bir tabir olarak karşımıza çıkar. Toplumda, daha çok “erkek” cinsiyetinin, çeşitli toplumsal normlara uymayan davranışlarını…

Eski Türkçede Leb Ne Demek? Herkesin Merak Ettiği Gizemli Bir Kelime! Bazen kelimeler bir an için gözden kaybolur, ama sonra bir şekilde tekrar ortaya çıkarlar. Mesela, eski Türkçede “leb” kelimesi gibi! Bu kelimeyi ilk duyduğunuzda, “Leb mi? Yani bu ne, eski bir yemek tarifi mi?” diye düşünmüş olabilirsiniz. Ama durun, hemen panik yapmayın! Her şeyin bir anlamı var, ve bu yazıda “leb”in ne demek olduğunu çözeceğiz. Hadi, bu kelimenin peşinden eğlenceli bir yolculuğa çıkalım! Erkeklerin Çözüm Odaklı Yaklaşımı: “Leb Ne Demek, Hemen Buldum!” Erkekler, genelde çözüm odaklı ve analitik düşünme tarzlarıyla bilinir. Yani, bir erkeğin “leb” kelimesiyle karşılaşması durumu şöyle…

Milas İzan Hastanesi SGK Anlaşması: Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Perspektifinden Bir İnceleme Felsefi Bir Bakış: Gerçeklik ve Anlamın Arayışı Bir toplumda sağlık hizmetlerinin erişilebilirliği, bireylerin yaşam kalitesi ve toplumun genel refahı açısından en kritik meselelerden biridir. Ancak, bu hizmetlerin sunulma şekli, bir dizi etik, epistemolojik ve ontolojik sorunu beraberinde getirir. Bir hastanenin SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) ile anlaşma yapması, yalnızca bürokratik bir işlem değildir; aynı zamanda toplumun sağlığına dair değerlerimizi ve bu değerlerin nasıl somut hale geldiğini sorgulamamıza neden olur. Milas İzan Hastanesi’nin SGK anlaşması olup olmadığı sorusu, bu tür derin düşünsel sorgulamaların merkezine yerleşebilir. Peki, bir hastanenin SGK ile…

Nijerya Hangi Ülkeye Bağlı? Nijerya, Batı Afrika’nın en büyük ve en nüfuslu ülkesi olmasına rağmen, hala kendisini tam olarak bağımsız ve güçlü bir devlet olarak tanımlayabilir mi? Bugün Nijerya, bağımsız bir ülke olarak kendi egemenliğine sahip olsa da, geçmişten gelen etkiler ve günümüz dünya düzenindeki rolü, bu soruyu tekrar gündeme getiriyor. Nijerya, gerçekten de kendi kaderini kontrol ediyor mu, yoksa eski sömürgeci güçlerin gölgesinde mi varlığını sürdürüyor? Bu yazıda, Nijerya’nın bağımsızlık ve egemenlik konusundaki zayıf noktalarına, tartışmalı yönlerine cesurca bir göz atacağız. Sömürge Geçmişi: Bağımsızlık Ya da Bağımlılık? Nijerya, 1960 yılında Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti. Ancak, bu bağımsızlıkla birlikte,…

Hangi Tava Daha Sağlıklı? Edebiyatın İzdüşümünde Bir Mutfak Yolculuğu Kelimenin gücü, insanın algısını şekillendiren bir ışık gibidir. Bir kelime, bir düşünceyi canlandırır; bir düşünce, bir eyleme dönüşür. Yaşamın her anında, kelimelerin dönüştürücü etkisiyle şekillenen bir gerçeklik vardır. Edebiyat, bu gerçeğin en derin katmanlarına ulaşırken, bizleri yalnızca bir hikâyenin değil, onun ötesindeki anlamların izini sürmeye davet eder. Ve belki de mutfakta, bir tavanın içerdiği anlamları, onun ne kadar sağlıklı olduğundan daha derin bir bağlamda keşfetmeye başladığımızda, edebiyatla olan bu gizemli ilişkimiz daha da belirginleşir. Sağlık ve Edebiyatın Kesişim Noktasında: Tavanın Öyküsü Bir tavanın sağlığı, sadece onun fiziksel özellikleriyle sınırlı değildir. Tava,…